Water

Water is nodig om ons lichaam goed te laten functioneren. Het verzorgt het transport van voedingsstoffen, vitaminen en mineralen, helpt bij de spijsvertering, voert afvalstoffen af, controleert de temperatuur en werkt als smeermiddel voor de gewrichten en ogen. Daarom is het belangrijk om voldoende water te drinken: anderhalf tot twee liter per dag. Water hoort bij een gezonde leefstijl. Maar welk water kies je; kraanwater, bronwater, mineraalwater of gefilterd water?

Algemeen | Gezondheid | Milieu

Algemeen

Om je lichaam gezond te houden, denken we altijd aan sport en goede voeding. Maar niet alleen eten, ook drinken is essentieel. Om het vocht in je lichaam op peil te houden en allerlei verschillende lichaamsprocessen goed te kunnen laten verlopen, hebben we ongeveer 1,5 tot 2 liter vocht per dag nodig. Wie veel beweegt, verliest veel vocht door te zweten. In dat geval hebben we nog meer vocht nodig. Echt intensieve sporters kunnen zelfs een liter vocht per uur verliezen.

Voldoende vochtinname bereik je door water te drinken. Maar de hele dag water drinken, is niet echt fijn. Naast water, voorzien ook koffie, thee, melkproducten, frisdranken, vruchtensappen, sportdranken en zelfs alcoholische dranken in onze vochtbehoefte. Veel van die dranken leveren, in vergelijking met water, echter veel energie door de suikers, vetten of alcohol. Daarom heeft het de voorkeur om elke dag water, koffie of thee (zonder suiker) te drinken. Deze dranken zorgen voor vocht én leveren geen extra calorieën.

Naast allerlei dranken, bestaat vast voedsel ook deels uit vocht. Denk aan soep, fruit en groente (tomaat en komkommer). Er is wel een groot verschil in het vochtgehalte tussen voedingsmiddelen. Watermeloen bevat bijvoorbeeld 93 procent water en een koekje slechts 3 procent.

Gezondheid

Hoewel water officieel geen voedingsstof is, kunnen we niet zonder als mens. Het zorgt ervoor dat allerlei lichaamsprocessen kunnen functioneren. Het werkt als transportmiddel, regelt de lichaamstemperatuur en zorgt voor bescherming. Dat water belangrijk voor ons is, blijkt wel uit het feit dat ongeveer 60 procent van ons lichaamsgewicht bestaat uit water.

Ondanks dat het binnenkrijgen van voldoende vocht belangrijk is, kun je ook te veel vocht binnenkrijgen. Zelfs water is, in extreem grote hoeveelheden, giftig. De hele dag lurken aan een flesje water, is dus niet per se beter of gezonder. Het zorgt er wel voor dat je de hele tijd moet plassen. Met vocht geldt hetzelfde als álle gezonde dingen: gebruik je gezonde verstand en drink een paar glazen water per dag, en voldoende koffie en thee.

Water is een bouwstof

In elke cel van je lichaam zit water als bouwstof. Er kunnen stoffen in oplossen die zo stevigheid kunnen geven aan de cel.

Water is een transportmiddel

Water is belangrijk voor de handhaving van je inwendige milieu. Water in je bloed dient als transportmiddel om aminozuren (de bouwstenen van eiwitten), glucose, vetzuren, vitamines, mineralen en andere voedingsstoffen te vervoeren naar verschillende organen en cellen in je lichaam. De eindproducten die ontstaan bij de stofwisseling, stoffen waar je lichaam niks meer aan heeft, worden via het bloed vervoert om uit het lichaam te worden verwijderd. Bijvoorbeeld via je longen in uitgeademde lucht of via zweet. Water bepaalt voor een belangrijk deel de hoeveelheid bloed die door je lichaam circuleert. Een goede doorbloeding is nodig om al je organen en andere weefsels te laten functioneren.

Water is een oplosmiddel

Water is een bestanddeel van bijvoorbeeld speeksel in de mond maar ook van waterige oplossingen in de maag en de darmen. Water zorgt dat ons voedsel goed kan worden gemengd en verteerd. Water is ook een belangrijk bestanddeel van bloed. In het bloed is water een ‘oplosmiddel’ voor hormonen en antilichamen. Die stoffen worden in het bloed getransporteerd van de plek waar ze worden gemaakt in het lichaam, naar de plek in het lichaam waar ze hun functie uitoefenen.

Water voor je lichaamstemperatuur

Tijdens de verbranding van koolhydraten, vetten, eiwitten en alcohol en bij spierbewegingen wordt er warmte geproduceerd. Om te voorkomen dat je oververhit raakt en daardoor bepaalde eiwitten die je nodig hebt beschadigd raken, wordt de warmte die vrijkomt direct over je lichaamsvocht verdeeld. Met een deel van de warmte houd je jezelf op temperatuur, de andere warmte raak je kwijt via bijvoorbeeld zweet of je adem.

Water beschermt organen en gewrichten

Water zit rond je verschillende organen om alles goed te beschermen. Bijvoorbeeld de hersenen, ogen, het ruggenmerg, maar ook de foetus. Deze delen van ons lichaam zijn afhankelijk van een beschermende waterlaag.

Vocht dat van nature aanwezig is in spieren of bindweefsel (bijvoorbeeld in je kniegewricht) werkt als een soort smeerstof, wat wrijving minimaliseert. Zo gaat elke beweging gemakkelijk.

Water gaat uitdroging tegen

Als je te weinig drinkt, zal je lichaam dat eerst compenseren door minder urine te produceren in de nieren en een sterke dorstprikkel. Je bloed bestaat voor een groot deel uit vocht. Houd je je vocht niet op peil dan wordt vocht uit je cellen onttrokken, waardoor deze krimpen en uitdrogen, om de hoeveelheid bloed op peil te houden. De eerste verschijnselen dat je te weinig hebt gedronken ontstaan door deze onttrekking van vocht uit je lichaamscellen. Je krijgt een dorstgevoel, hoofdpijn en voelt je suf.

Te veel vocht

De nieren kunnen een teveel aan vocht uitscheiden via de urine. Alleen bij extreme overconsumptie van vocht, raken de nieren overbelast. Ze doen dan hun werk niet meer goed. Als je in korte tijd veel water drinkt, waar geen zouten aan zijn toegevoegd, stijgt de hoeveelheid water in je lichaam maar de hoeveelheid zouten blijft gelijk. Dat betekent dat de hoeveelheid zout in je lichaam in verhouding daalt, wat nadelig is. Het kan namelijk tot duizeligheid leiden doordat de communicatie tussen spieren en hersenen verstoord raakt.
De eerste symptomen van een te hoge waterinname zijn misselijkheid, braken, spierkrampen en verwarring.

Te veel water drinken, gebeurt in principe in zeer extreme situaties. Bijvoorbeeld bij mensen die zware lichamelijke arbeid verrichten, atleten en marathonlopers in een warme omgeving. Zij zweten veel en als ze water drinken waar geen zouten aan toegevoegd zijn, kan het mis gaan. Ook het drinken van veel water in een korte tijd is om deze reden niet aan te raden, het leidt tot een watervergiftiging. Af en toe gebeurt dit, bijvoorbeeld bij mensen die bepaalde drugs gebruiken of bij ontgroeningsrituelen.

Milieu

Waterkwaliteit

Water uit de kraan is leidingwater. Dat is water dat uit de bodem, meren en rivieren komt. Dit drinkwater is zuiver en wordt zeer streng gecontroleerd. Kraanwater in Nederland wordt altijd vers aan huis bezorgd en is nooit uitverkocht – het behoort namelijk tot een van de beste drinkwaters ter wereld. De eisen waaraan het water moet voldoen zijn vastgelegd in de Waterleidingwet en het Waterleidingbesluit. De regels gaan over de hoeveelheid micro-organismen en chemische stoffen die in het water zijn toegestaan, en ook de kleur, smaak en geur van het water. Water dat je uit de kraan dringt wordt op 65 stoffen gecontroleerd, bron- en mineraalwater op 15 stoffen.

Dankzij de hoge kwaliteit van het leidingwater in Nederland is het in principe niet nodig bronwater of mineraalwater uit pakken of flessen te gebruiken. Verpakt water is duurder en belast het milieu meer dan leidingwater.

Gefilterd water

Door kraanwater te filteren, haal je kalk en geur- en smaakverstorende stoffen uit het water. Gefilterd water is daarom lekker en zacht van smaak en laat geen kalkaanslag achter in kopjes en keukenapparaten.

Er zijn speciale filterkannen, ionizers en losse filters te koop om water te filteren. Je kunt dit ook direct aansluiten op de waterleiding.

Mineraal- en bronwater

Naast kraanwater is er natuurlijk water – dit wordt onderverdeeld in mineraalwater en bronwater.

Zowel mineraalwater als bronwater komen uit een door de overheid erkende waterbron. Het zijn waters die van nature zuiver zijn. Het water komt uit een natuurlijke ondergrondse bron, daar is het terechtkomen doordat het water in de grond is gezakt. Terwijl het regenwater, grondwater of de gesmolten sneeuw in de aarde zakte, is het door verschillende aardlagen, bestaande uit bijvoorbeeld zand of klei, gezuiverd. Ook kan het op die manier mineralen opnemen. Het water kan vele honderden meters diep in de grond liggen. De bronnen worden beschermd en gecontroleerd. Zo blijft het natuurzuivere karakter gewaarborgd.

  • Mineraalwater heeft een unieke en constante samenstelling van mineralen.
  • Bronwater kan verschillen qua samenstelling. Om die reden mogen bronwaters geen claim op de verpakking zetten waarop wordt vermeld dat ze geschikt zijn voor een zoutarm dieet. De hoeveelheid natriumchloride in bronwater kan namelijk erg hoog zijn.

Milieubelasting

 Als je naar de milieubelasting kijkt, is kraanwater beter dan flessenwater en alle dranken uit een fles. Dat komt omdat er voor kraanwater geen verpakking nodig is. Datzelfde geldt overigens ook voor gefilterd water. Mineraalwater en bronwater worden verpakt in flessen of pakken. Het soort verpakkingsmateriaal dat gebruikt wordt, is grotendeels bepalend voor de milieubelasting. Het schoonmaken, transporteren, produceren en afdanken van plasticflessen kost energie. Als je iets koopt in plastic, kies dan het liefst voor flessen met statiegeld. Die worden na inzameling opnieuw gebruikt.

Artikelen in dit dossier

Uitgelicht recept

Sprookjesachtig lekkere pokébowl bietenwrap

Sprookjesachtig lekkere pokébowl bietenwrap

0
Bernadette Kooijman is dé vrouw achter de kleurrijke groentetortilla's. Ze bedacht ze vijf jaar geleden en inmiddels liggen haar bieten- en worteltortilla's onder de...